Project case voor Beter Wonen Vechtdal
TYPOGRAFIE
HIER HOOR
IK THUIS,
DIT IS
MIJN PLEK
Gerrit Teunis, oud-directeur van woningcorporatie
Beter Wonen Vechtdal, gaf huurders gevelspreuken cadeau.
In 2018 werd in opdracht van Beter Wonen Vechtdal het laatste gedicht uit een reeks van negen tegen een gevel van een energiehuis geplaatst. Barbara Slagman vroeg opdrachtgever Gerrit Teunis naar de drijfveren achter dit belangeloze gebaar.
Laat één ding duidelijk zijn: Gerrit Teunis is géén volksopvoeder. Iedereen mag mooi vinden wat ‘ie wil en kunst schrijft Teunis gewoon met een kleine k. Toch besloot hij als directeur van woningbouwcorporatie Beter Wonen Vechtdal poëzie cadeau te doen aan sociale woningbouwhuurders in Hardenberg en omgeving. Zijn drijfveer: ‘Zorgen dat mensen zich thuis voelen op de plek waar zij wonen.’
De investering die de woningcorporatie met het gedichtenproject heeft gedaan, verdient zich dubbel en dwars terug
LICHT, WIND EN RUIMTE >
Het idee om ‘iets met dichtregels’ te doen rond de huurwoningen van Beter Wonen, ontstond toen Gerrit Teunis een jaar of 10 geleden door een tunnel in zijn woonplaats Zwolle fietste en daar op de wand een dichterlijke tekst las. ‘Iets met licht, wind en ruimte’, herinnert Teunis zich. ‘Het gedicht gaf me een prettig gevoel, die tunnelbak leek er een stuk vriendelijker door. Het deed me ook denken aan architectuur van de Amsterdamse School uit begin vorige eeuw. In die periode was het gebruikelijk om een naam en jaartal of een paar regels tekst op de gevel van een woongebouw te zetten. Als versiering, maar ook om de mensen die tot dan toe in grauwe, gebrekkige arbeidershuisjes woonden te laten zien dat zij ook een waardige, verzorgde woonruimte verdienden. De architecten destijds waren meer dan ooit bezig met de ruimtelijke rol van gebouwen in hun omgeving en met de vraag hoe mensen zich kunnen identificeren met hun woonplek, zodat zij zich er thuis voelen. Die gedachte heeft mij altijd erg aangesproken. Waar je ook woont, in welke situatie je ook zit: mensen hebben behoefte aan betekenis, aan zingeving.’
Waar je ook woont, in welke situatie je ook zit: mensen hebben behoefte aan betekenis, aan zingeving.
WARE DICHTKUNSTWERKEN >
Met hulp van de toenmalige stadsdichter Paul Gellings voerde Teunis zijn plan verder uit. Beter Wonen Vechtdal koos negen nieuwbouw- en renovatieprojecten uit en Gellings kreeg de opdracht voor elk project een poëtisch statement te schrijven. ‘We waren steeds op zoek naar hoe we verbinding konden maken tussen mensen en hun woonomgeving. Hoe we met deze eenvoudige ingreep toch het verschil konden maken tussen ‘huis’ en ‘thuis’. Ik was – en ben nog altijd – in de overtuiging dat dat verschil in de details kan zitten.’ Er gingen aardig wat versies overheen voordat per locatie precies de juiste zinnen waren gevonden. Als het werk klaar was, gaven we een onthullingsfeestje voor de hele buurt, met muziek, drankjes en hapjes. De pers nodigden we natuurlijk ook uit. We merkten dat het onze huurders trots maakte hun straat of buurt positief in het nieuws te zien.’
We waren steeds op zoek naar hoe we verbinding konden maken tussen mensen en hun woonomgeving
WIJ DOEN ERTOE >
De investering die de woningcorporatie met het gedichtenproject heeft gedaan, verdient zich dubbel en dwars terug, daar is oud-directeur Gerrit Teunis van overtuigd. ‘Mensen hebben de neiging zuiniger met hun leefomgeving om te gaan als ze zien dat er moeite wordt gedaan om het mooi, schoon en heel te houden. De gedichten zijn daarbij een manier om eentonigheid in de gebouwde omgeving tegen te gaan. Het is de zorg voor details die mensen weten te waarderen. Of ze nou geïnspireerd worden door zo’n dichtregel of niet. Ons buurtje is het kennelijk waard om kunst op te hangen. Het doet er toe. Wíj doen ertoe. Dat is wat ik wilde bereiken. Zoals destijds dat gedicht op de tunnelwand voor mij een cadeautje was dat mij in een paar rake zinnen een prettig gevoel gaf: hier hoor ik thuis, dit is mijn plek.’
Schoolstraat, Kloosterhaar
De Praam, Dr. Willemslaan,
Slagharen
Atalanta, Ervenweg,
Hardenberg
Bisschopshof, Hardenberg
Burg. Baron van Voerst van Lyndenstraat, Gramsbergen
Energiehuisje
Jan H. Prengerlaan, Hardenberg
Schoutenhof, Hardenberg
Burgemeester Bramerstraat, Hardenberg
‘Er zijn zoveel aspecten om rekening mee te houden als het gaat om leesbaarheid. Aanlooproutes, zichtlijnen, schaduw- en lichtval en het contrast tussen de achtergrond en de tekst. En mag het het in sommige gevallen een puzzel zijn? Of moet het ineens leesbaar zijn? Ik bekijk steeds of mijn typografische uitspraak de inhoud niet overschaduwt.' - Edwin Degenhart, designer
In opdracht van Beter Wonen integreerden wij op verschillende locaties in de regio Hardenberg op maat geschreven dichtregels in de woonomgeving. Per locatie hebben we vanuit de inhoud van het betreffende gedicht een oplossing ontworpen. Een aantal dichtregels belandde op gevels van wooncomplexen, op andere locaties bleek een bankje, een stoep of een boomspiegel de aangewezen plek voor een poëtische gedachte.
‘Als je totale creatieve vrijheid krijgt komen al snel wilde plannen op tafel. Niet veel later komt het besef dat er op locatie wel degelijk beperkingen zijn. De kunst is om die restricties te zien als hulpmiddel om tot duidelijke richtingen en materiaal keuze te komen.’ - Etienne Evers, designer
HIER HOOR
IK THUIS,
DIT IS
MIJN PLEK
In 2018 werd in opdracht van Beter Wonen Vechtdal het laatste gedicht uit een reeks van negen tegen een gevel van een energiehuis geplaatst. Barbara Slagman vroeg opdrachtgever Gerrit Teunis naar de drijfveren achter dit belangeloze gebaar.
De investering die de woningcorporatie met het gedichtenproject heeft gedaan, verdient zich dubbel en dwars terug, daar is oud-directeur Gerrit Teunis van overtuigd. ‘Mensen hebben de neiging zuiniger met hun leefomgeving om te gaan als ze zien dat er moeite wordt gedaan om het mooi, schoon en heel te houden. De gedichten zijn daarbij een manier om eentonigheid in de gebouwde omgeving tegen te gaan. Het is de zorg voor details die mensen weten te waarderen. Of ze nou geïnspireerd worden door zo’n dichtregel of niet. Ons buurtje is het kennelijk waard om kunst op te hangen. Het doet er toe. Wíj doen ertoe. Dat is wat ik wilde bereiken. Zoals destijds dat gedicht op de tunnelwand voor mij een cadeautje was dat mij in een paar rake zinnen een prettig gevoel gaf: hier hoor ik thuis, dit is mijn plek.’
WIJ DOEN ERTOE >
Met hulp van de toenmalige stadsdichter Paul Gellings voerde Teunis zijn plan verder uit. Beter Wonen Vechtdal koos negen nieuwbouw- en renovatieprojecten uit en Gellings kreeg de opdracht voor elk project een poëtisch statement te schrijven. ‘We waren steeds op zoek naar hoe we verbinding konden maken tussen mensen en hun woonomgeving. Hoe we met deze eenvoudige ingreep toch het verschil konden maken tussen ‘huis’ en ‘thuis’. Ik was – en ben nog altijd – in de overtuiging dat dat verschil in de details kan zitten.’ Er gingen aardig wat versies overheen voordat per locatie precies de juiste zinnen waren gevonden. Als het werk klaar was, gaven we een onthullingsfeestje voor de hele buurt, met muziek, drankjes en hapjes. De pers nodigden we natuurlijk ook uit. We merkten dat het onze huurders trots maakte hun straat of buurt positief in het nieuws te zien.’
WARE DICHTKUNSTWERKEN >
Het idee om ‘iets met dichtregels’ te doen rond de huurwoningen van Beter Wonen, ontstond toen Gerrit Teunis een jaar of 10 geleden door een tunnel in zijn woonplaats Zwolle fietste en daar op de wand een dichterlijke tekst las. ‘Iets met licht, wind en ruimte’, herinnert Teunis zich. ‘Het gedicht gaf me een prettig gevoel, die tunnelbak leek er een stuk vriendelijker door. Het deed me ook denken aan architectuur van de Amsterdamse School uit begin vorige eeuw. In die periode was het gebruikelijk om een naam en jaartal of een paar regels tekst op de gevel van een woongebouw te zetten. Als versiering, maar ook om de mensen die tot dan toe in grauwe, gebrekkige arbeidershuisjes woonden te laten zien dat zij ook een waardige, verzorgde woonruimte verdienden. De architecten destijds waren meer dan ooit bezig met de ruimtelijke rol van gebouwen in hun omgeving en met de vraag hoe mensen zich kunnen identificeren met hun woonplek, zodat zij zich er thuis voelen. Die gedachte heeft mij altijd erg aangesproken. Waar je ook woont, in welke situatie je ook zit: mensen hebben behoefte aan betekenis, aan zingeving.’
LICHT, WIND EN RUIMTE >
Laat één ding duidelijk zijn: Gerrit Teunis is géén volksopvoeder. Iedereen mag mooi vinden wat ‘ie wil en kunst schrijft Teunis gewoon met een kleine k. Toch besloot hij als directeur van woningbouwcorporatie Beter Wonen Vechtdal poëzie cadeau te doen aan sociale woningbouwhuurders in Hardenberg en omgeving. Zijn drijfveer: ‘Zorgen dat mensen zich thuis voelen op de plek waar zij wonen.’
Burg. Baron van Voerst van Lyndenstraat, Gramsbergen
Schoolstraat, Kloosterhaar
Bisschopshof, Hardenberg
Burgemeester Bramerstraat, Hardenberg
Atalanta, Ervenweg,
Hardenberg
De Praam, Dr. Willemslaan,
Slagharen
Schoutenhof, Hardenberg
Energiehuisje
Jan H. Prengerlaan, Hardenberg